काठमाडौं, ८ पुष। काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरीको वातावरण विभाग र यातायात व्यवस्था विभागको संयुक्त टोलीले प्रदूषण फैलाउने २२ वटा सवारीसाधन नियन्त्रणमा लिएको छ।
यादृच्छिक नमूनाको आधारमा काठमाडौंको व्यस्त ट्राफिक चोकमा पर्ने सोह्रखुट्टे क्षेत्रमा सार्वजनिक र निजी दुवै सवारी साधन परीक्षण गरिएको थियो। अधिकारीहरूले जाँच गरेका ४० सवारी साधनमध्ये २२ वटा उत्सर्जन परीक्षणमा जान असफल भएका छन्।
काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरीका प्रवक्ता एसएसपी राजेन्द्रप्रसाद भट्टले उत्सर्जन परीक्षणमा उत्तीर्ण नभएका सवारी साधनलाई कानुनी कारबाहीका लागि वातावरण विभागमा पठाइएको बताए। हालै, वातावरण विभागले चेतावनी दिएको थियो कि पुष १ देखि काठमाडौं उपत्यकामा कुनै पनि व्यक्तिको गाडी जाँच गर्दा उत्सर्जन परीक्षण गर्न असफल भएमा एक लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्न सकिन्छ।
विभागले सार्वजनिक सूचना जारी गर्दै उत्सर्जन स्तरलाई अनुमतियोग्य सीमाभित्र राख्न आवश्यक मर्मत व्यवस्थाका आधारमा यातायात व्यवस्था कार्यालयबाट उत्सर्जन क्लियरन्स लिएर मात्र सवारीसाधन सडकमा ल्याउन सबैलाई अपिल गरेको छ। वातावरण संरक्षण ऐन, २०१९ ले मुद्दाको गम्भीरताका आधारमा प्रदूषकहरूलाई एक लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना लगाउने अधिकार विभागका महानिर्देशकलाई दिन्छ।
जाडो मौसममा प्रायः फोहोर र दाउराको खुला जलाउने र अत्याधिक सवारी साधनको उत्सर्जनले वायुमण्डलमा धुवाँको बाक्लो तह बनाउँदा वायु प्रदुषण बढ्छ।
सरकारले लागू गरेको सवारीसाधनको उत्सर्जन मापदण्डअनुसार नेपालमा सन् १९८० मा वा त्यसभन्दा अघि दर्ता भएका चारपाङ्ग्रे सवारीसाधनका लागि अनुमति दिइएको स्तर कुल उत्सर्जनको कार्बन मोनोअक्साइडको ४.५ प्रतिशत र हाइड्रोकार्बन सांद्रताको एक हजार पार्ट्सभन्दा बढी हुनु हुँदैन।
सन् १९८१ पछि देशमा दर्ता भएका चार पाङ्ग्रे सवारीहरूले कुल उत्सर्जनको तीन प्रतिशतभन्दा बढी कार्बन उत्सर्जन गर्नु हुँदैन र प्रति मिलियन हाइड्रोकार्बनहरू एक हजार पार्ट्सभन्दा कम उत्सर्जन गर्नुपर्छ। त्यसैगरी, दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनहरूलाई कुल उत्सर्जनको ४.५ प्रतिशतभन्दा बढी कार्बन उत्सर्जन गर्न अनुमति छैन भने तिनीहरूको पार्ट्स प्रति मिलियन हाइड्रोकार्बन ७ हजार ८ सय भन्दा कम हुनुपर्छ।
