काठमाडौं, ११ मंसिर। नेकपा एमालेको सम्भावनालाई सीमित पार्ने उद्देश्यले नेपाली कांग्रेसको नेतृत्वमा पाँच राजनीतिक दलले संघीय र प्रादेशिक निर्वाचनका लागि गठबन्धन बनाए पनि हालको नतिजाले गठबन्धनहरू असफल भएको देखाएको छ।
२०७४ को निर्वाचनमा एमाले र नेकपा माओवादी केन्द्रको वाम गठबन्धनले झण्डै दुई तिहाई सिट जितेको थियो। यसपटक प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको पार्टी कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, नेकपा (एकीकृत समाजवादी), राष्ट्रिय जनमोर्चा र लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी चुनावमा गएका थिए।
अवस्था हेर्दा गठबन्धनले प्रतिनिधिसभाको कुल १६५ (बाजुरा, स्याङ्जा–२, दोलखाको मतगणना हुन बाँकी) मध्ये ८५ सिट मात्रै जित्न सकेको छ। उनीहरुको समानुपातिक प्रतिनिधित्वको मतलाई ध्यानमा राखी यो संख्या थपिने हो भने सत्तारुढ गठबन्धनले मात्रै अर्को सरकार बनाउन नसक्ने सम्भावना छ।
तर, कांग्रेस नेता मीनबहादुर विश्वकर्माले सत्तारुढ गठबन्धनको असफलतालाई कम गर्न खोजेका छन्।
‘गत निर्वाचनमा वाम गठबन्धनको लक्ष्य पार्टी एकीकरणको पनि थियो, तर यसपटकको भने चुनावी गठबन्धन मात्रै भयो,’ विश्वकर्माले भने। “वर्तमान गठबन्धनलाई गठबन्धन भनिए पनि यो अनिवार्य रूपमा चुनावको लागि गठबन्धन थियो।”
उनले सत्तारुढ दलहरुले विभिन्न राजनीतिक विचारका शक्तिहरु मिलेर चुनावी गठबन्धन बनाएको बताए। “यस्तो विषम गठबन्धन गठन गर्न साझा दृष्टिकोण, आकर्षक कथा र व्यापक रूपमा स्वीकृत घोषणापत्रहरू चाहिन्छ, जुन सत्तारूढ गठबन्धनमा स्पष्ट रूपमा अभाव थियो,” विश्वकर्माले भने।
यसपटक सत्तारुढ गठबन्धनले साझा एजेण्डा घरघरमा पुगाउन नसकेकाले जनताको विश्वास जित्न नसकेको उनले बताए।
माओवादी केन्द्रका उपमहासचिव हरिबोल गजुरेलले ओलीको संसद विघटन गर्ने कदमविरुद्ध स्पष्ट अभिव्यक्ति दिन नसकेपछि जनताले आँफुलाइ कारबाही गरेको बताए। “ओलीको गल्ती, विशेष गरी दुई पटक संसद विघटन गर्ने उनको निर्णयमा तुरुन्त हामीले प्रतिक्रिया दिन नसक्नु हाम्रो असफलताले हामीलाई महँगो पर्यो।”
‘चुनावको नतिजाले परम्परागत दलहरूका लागि नयाँ खतरा उत्पन्न भएको र दलहरूले आत्मपरीक्षण गर्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याएको छ,’ गजुरेलले भने। ‘हाम्रो पार्टीको हकमा नेपाली कांग्रेससँगको गठबन्धन स्पष्ट गल्ती थियो। यद्यपि उनले सत्तारुढ गठबन्धनको उद्देश्य “प्रतिगामी शक्तिहरूको विरोध गर्ने” नराम्ररी असफल भएको स्वीकार गरे।
एमाले अध्यक्ष ओलीको नेतृत्वमा रहेको सरकारले दोस्रो पटक संसद विघटन गर्ने निर्णय गरेपछि कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, एमालेका माधव नेपाल गुट(हाल एकीकृत समाजवादी), जसपा र राष्ट्रिय जनमोर्चाले ओलीको कदमविरुद्ध गठबन्धन बनाएका थिए।
त्यसयता कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले त्यही गठबन्धनको समर्थनमा सरकारको नेतृत्व गर्दै आएका छन् जुन पछि चुनावी गठबन्धनमा परिणत भएको थियो। तर, संघीय र प्रदेशसभाको निर्वाचनअघि निर्वाचन क्षेत्र बाँडफाँडमा अन्य साझेदारले पार्टीमाथि अन्याय गरेको आरोप लगाउँदै जनता समाजवादीले कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धन छोडेको थियो।
