काठमाडौं, ११ मंसिर। मङ्सिर ४ मा भएको संघीय र प्रादेशिक निर्वाचनको ७ दिनपछि पहिलो चरणको निर्वाचनको मतगणना अन्तिम चरणमा पुगेको र संघीय संसदमा दलहरूको अस्थायी शक्ति स्पष्ट हुँदै गएको छ।
यो लेख्दासम्म १६५ सिट मध्य १५६ सिट घोषणा भइसकेको छ भने बाँकीको मतगणना जारी छ। (स्याङ्जा–२, दोलखा-१ र बाजुरा-१ मा गरि तीन निर्वाचन क्षेत्रको मतगणना सुरु हुन बाँकी छ।)
निर्वाचन आयोगका प्रवक्ता शालिकग्राम शर्मा पौडेलले भने, ‘तीनवटा निर्वाचन क्षेत्रबाहेक दुई–तीन दिनमा प्रतिनिधि सभाको मतगणना पूरा हुनेछ। आयोगले ती निर्वाचन क्षेत्रको अवस्था अध्ययन गरिरहेको छ।
मतगणना सुरु गर्ने वा विवाद कायमै रहेका मतदान केन्द्रमा पुनः मतदान गर्ने भन्नेमा आयोग अन्योलमा छ।
बाजुराको बूढीनन्द नगरपालिका–५ मा शनिबार पुनः मतदान भएको छ। बाजुराका प्रमुख निर्वाचन अधिकृत ढकाराम पौडेलका अनुसार त्यहाँ शान्तिपूर्ण रुपमा मतदान भएको छ।
प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेश थपलियाले तीन दिनभित्र प्रतिनिधि सभाको मतगणना हुने आश्वासन दिए पनि ७ दिन बितिसक्दा पनि प्रक्रिया अधुरो छ।
५३ जित र ३ सिटमा अग्रता लिएर नेपाली कांग्रेसले आगामी प्रतिनिधिसभामा सबैभन्दा ठूलो दल बन्ने निश्चित छ भने एमाले ४१ सिटमा विजयी र २ सिटमा अग्रता लिएको छ।
समानुपातिक भोटमा एमाले अग्रस्थानमा रहेकाले यो वर्गमा थप सिट जित्न सक्छ। अवस्था हेर्दा कांग्रेस एमालेभन्दा करिब १० सिटले ठूलो बन्न सक्छ।
प्रमुख दलका शीर्ष नेताहरूले आफ्नो नेतृत्वमा सत्तारुढ गठबन्धन बनाउन अनौपचारिक वार्ता सुरु गरेका छन्।
प्रारम्भिक मतगणनामा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी कांग्रेस र एमालेपछि तेस्रो स्थानमा थियो, तर अहिले माओवादी केन्द्र प्रतिनिधिसभामा १७ जित सहित र समानुपातिक प्रतिनिधित्व प्रणालीमा ९,६९,३९६ मतसहित तेस्रो दलको रूपमा उभिएको छ।
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी सात जितका साथ प्रतिनिधिसभामा पाँचौं स्थानमा छन् तर समानुपातिक प्रणालीमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी ९,२८,१२४ मतका साथ चौथो स्थानमा छ। राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी समानुपातिक प्रणालीमा ४,२७,८५५ मतका साथ पाँचौं स्थानमा छ।
सदनको अघिल्लो कार्यकालमा, राप्रपाले तीन प्रतिशत पूरा गर्न असफल भएपछि उसको समानुपातिक सिट थिएन भने प्रतिनिधिसभामा मात्र एक सिट थियो।
एकीकृत समाजवादीले समानुपातिक वर्ग अन्तर्गत सीटहरू जित्न आवश्यक तीन प्रतिशत पार गर्न सक्षम हुनेछ या छैन यो स्पष्ट छैन। र यदि यो राष्ट्रिय पार्टी बन्यो भने, यसको सिट संख्या राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, जसको प्रतिनिधि सभामा चौथो ठूलो दलको रूपमा उभिने सम्भावना धेरै छ, तुलनामा सानो हुनेछ।
सन् २०२० को जुलाईमा समाजवादी पार्टी नेपाल र राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपालको एकीकरणपछि बनेको महन्थ ठाकुर र उपेन्द्र यादव नेतृत्वको जनता समाजवादी पार्टीसँग सदनमा ३२ सिट थियो तर पछि ठाकुरले पार्टी फुटाएर लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी (एलएसपी) बनाएका थिए।
लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टी हाल प्रतिनिधि सभामा ४ जितसहित आठौं स्थानमा छ भने जनता समाजवादी पार्टी हाल प्रतिनिधि सभामा ६ जितसहित छैठौ स्थानमा छ।
यस्तै स्वतन्त्र उम्मेदवारहरु ५ जित सहित सातौ स्थानमा छन्।
प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा र नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’बीच शनिबार बालुवाटारमा भएको भेटमा अहिलेको गठबन्धनलाई निरन्तरता दिने निर्णय भएको छ।
नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पनि प्रारम्भिक मतगणनाको नतिजाले आफ्नो पार्टी दोस्रो ठूलो बन्ने र कुनै पनि दलले एक्लै बहुमत ल्याउन नसक्ने सङ्केत गरेलगत्तै दाहाललगायत विभिन्न दलका नेताहरूसँग सम्पर्क गरेका थिए। अघिल्लो व्यवस्थापिकामा जस्तै पार्टीको शक्तिमा भारी कमी आए पनि दाहाल किंगमेकर हुन सक्छन्।
प्रतिनिधिसभाको अघिल्लो कार्यकालमा एमाले ९८ सिटसहित सबैभन्दा ठूलो दल थियो भने कांग्रेसले ६१ र त्यसपछि माओवादी केन्द्रले ५३ सिट ल्याएको थियो।